Το ενδιαφέρον για τους αγώνες Trail Run έχει αυξηθεί σημαντικά στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, οι αγώνες ολοένα και πληθαίνουν και το επίπεδο των διοργανώσεων συνεχώς βελτιώνεται. Αναρωτιόμαστε όμως από που ξεκίνησε η ιστορία του ορεινού τρεξίματος στην Ελλάδα, ποιοι ήταν οι πρωτοπόροι, ποιες ήταν οι συνθήκες κατά την διοργάνωση του πρώτου ορεινού αγώνα και πώς εξελίχθηκε αργότερα. Ποιες ήταν οι πρώτες γυναίκες αθλήτριες που έλαβαν μέρος στον πρώτο αγώνα ορεινού τρεξίματος;

Για να πάρουμε τις απαντήσεις στις αναζητήσεις που μας απασχόλησαν, απευθυνθήκαμε στον κ.Καλοφύρη Νίκο, ο οποίος έγραψε τη δική του ιστορία στα ελληνικά μονοπάτια. Ο κ.Καλοφύρης μας ενημέρωσε πως ο πρώτος μεν οργανωμένος Αγώνας ορεινού τρεξίματος ήταν ο Ορειβατικός Μαραθώνιος Ολύμπου αλλά ουσιαστικά ο πρώτος ιστορικά καταγεγραμμένος αγώνας έλαβε χώρα το 1925 στον Υμηττό.

Για περισσότερες πληροφορίες μας παρέπεμψε στον κ.Λεωνίδα Αθανασόπουλο, ο οποίος με χαρά μοιράστηκε μαζί μας σπουδαίες πληροφορίες, όπως το μήκος της διαδρομής του πρώτου αγώνα στον Υμηττό, το οποίο ήταν 9 χλμ. ανάβασης σε εξαιρετικά κακοτράχαλα μονοπάτια αλλά οι αθλητές παρόλα αυτά σημείωσαν εξαιρετικούς χρόνους. Χαρακτηριστικό που πρέπει να αναφέρουμε είναι πως από τα καταγεγραμμένα στοιχεία που διατηρούνται, προέκυψε πως δεν υπήρχαν καθόλου γυναικείες συμμετοχές στον Υμηττό αλλά οι πρώτες συμμετοχές του ωραίου φύλου εμφανίζονται δυναμικά στον πρώτο οργανωμένο Ορειβατικό Μαραθώνιο του Ολύμπου το 1986.

Ο κ.Αθανασόπουλος μοιράστηκε επίσης μαζί μας το άρθρο που ακολουθεί του κ. Νίκου Νέζη. Ο κ.Νέζης από το 1970 ασχολείται με την ορειβασία. Υπήρξε μέλος του Ε.Ο.Σ. Αθηνών και του Αθηναϊκού Ορειβατικού Συλλόγου, του οποίου διετέλεσε και Πρόεδρος (1989-1990). Από το 1994 είναι Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας Αναρρίχησης.

Ευχαριστούμε θερμά τους κ.Καλοφύρη και κ.Αθανασόπουλο για την εξαιρετική τους βοήθεια στη συλλογή στοιχείων!

1ος Αγώνας Ορεινού Τρεξίματος στην Ελλάδα, πηγή Νίκος Νέζης

Οι πρώτοι αγώνες ορεινού τρεξίματος στην Ελλάδα ΄΄έγιναν το 1925 στον Υμηττό και το 1926 στην Πεντέλη. Οι αγώνες αυτοί, που ήταν ένας συνδυασμός ορειβασίας και τρεξίματος στο βουνό και αναφέρονταν ως “αγώνες ορειβασίας ή ορειβατικοί αγώνες” διοργανώθηκαν από τον Οδοιπορικό Σύνδεσμο και ήταν υπό την αιγίδα του Σ.Ε.Α.Γ.Σ. (Σύνδεσμος Ελληνικών Αθλητικών και Γυμναστικών Σωματείων, που το 1928 μετονομάστηκε Σ.Ε.Γ.Α.Σ. Τη γενική εποπτεία είχε ο Ι. Χρυσάφης, ενώ υπήρχαν κανονισμοί, δελτία αθλητών, επόπτες πορείας, χρονομέτρες, καθώς και γιατροί και προσκοπικές ομάδες, που πλαισίωναν τους σταθμούς πρώτων βοηθειών, που είχαν εγκατασταθεί σε καίρια σημεία.

Οι πρώτοι Αγώνες ( Ατομικοί και Ομαδικοί) έγιναν στον Υμηττό στις 22 Μαρτίου 1925 με τη συμμετοχή 39 αθλητών από 6 συλλόγους :

  • Διδασκαλείο Γυμναστικής 20
  • Εθνικός Γυμναστικός Σύλλογος 3
  • Οδοιπορικός Σύνδεσμος 6
  • Πανελλήνιος Γυμναστικός Σύλλογος 7
  • Πανιώνιος 2
  • Προσκοπική Ομάδα 1

καθώς και 6 ανεξάρτητων ορειβατών ( Ν.Βάλλας, Ν.Γεωργιάδης, Κ.Νάτσης, Ηλ.Νικόπουλος, Αντ.Στεφανίδης, Γ.Παντελίδης ) που στη συνέχεια άφησαν σημαντικά ίχνη στην ορειβατική ιστορία του Ολύμπου.

Η διαδρομή ήταν Εκκλησάκι Ανάληψη Βύρωνα (υψόμ. 160μ.) – χαράδρα Κακόρεμα – κορυφή Εύζωνας (υψόμ. 1.026). Υψομετρική διαφορά 866μ. Οι χρόνοι που έγιναν ήταν από 1 ώρα 12:21 ο πρώτος μέχρι 1 ώρα 58:17 ο τελευταίος.

Πρώτη νικήτρια ομάδα ήταν το Διδασκαλείο Γυμναστικής. Ήταν δε τόσο μεγάλη η απήχηση των αγώνων αυτών, που τα έπαθλα απένειμε ο Υπουργός Παιδείας σε ειδική τελετή. Ανάμεσα στους αθλητές που πήραν τότε μέρος ήταν και η μετέπειτα φυσιογνωμία της ελληνικής ορειβασίας Κώστας Νάτσης (9ος με 1:21:04)!

Οι δεύτεροι αγώνες (ομαδικοί) έγιναν στην Πεντέλη στις 16 Μαϊου 1926 με την συμμετοχή αθλητών από 6 συλλόγους :

  • Διδασκαλείο Γυμναστικής
  • Οδοιπορικός Σύνδεσμος
  • Υπαίθριος Ζωή
  • Γυμναστικός Σύλλογος Αμαρουσίου
  • Εθνικός Γ.Σ.
  • Πανελλήνιος Γ.Σ.

Η διαδρομή ήταν πλατεία Κηφισιάς ( υψόμ. 300μ. ) – ρέμα Κοκκιναρά, κορυφή Πυργάρι (υψόμ. 1.108). Υψομετρική διαφορά 808μ.

Πρώτη νικήτρια ομάδα ΄΄ήταν το Διδασκαλείο Γυμναστικής. Δεύτερη νικήτρια ομάδα ήταν ο Γυμναστικός Σύλλογος Αμαρουσίου με τη συμμετοχή 16 αθλητών και χρόνους από 1 ώρα και 20′ έως 1 ώρα και 32′.

Οι αθλητές αυτοί που εντάχθηκαν για τους συγκεκριμένους αγώνες στον Γ.Σ.Α. και πήραν την άτυπη ονομασία “Κούκοι” ήταν μία ομάδα ανεξάρτητων ορειβατών , οι οποίοι στη συνέχεια ίδρυσαν στις 07/03/1928 τον Ορειβατικό Σύνδεσμο Αθηνών.”

Ο Ορειβατικός Μαραθώνιος Ολύμπου – Ιστορικό – Ε.Ο.Σ.Θεσσαλονίκης

Έρχεται λοιπόν η στιγμή το 1986 για την πρώτη οργανωμένη προσπάθεια δημιουργίας του πρώτου ορεινού μαραθωνίου στην Ελλάδα.

“O Oρειβατικός Μαραθώνιος του Ολύμπου είναι ο πρώτος, στο είδος του αγώνας, που έγινε στην Ελλάδα  στον οποίο οι αθλητές τρέχουν 41 χιλιόμετρα περίπου ακολουθώντας την κλασσική διαδρομή ανάβασης (Γκορτσιά-Σκούρτα-Οροπέδιο Μουσών-Πριόνια-Ενιπέας-Λιτόχωρο. Ο Αγώνας θεσπίσθηκε  και αγαπήθηκε από το σύνολο του ορειβατικού κόσμου της χώρας μας.
Το  1986 μια ομάδα ορειβατών-αναρριχητών του συλλόγου μας, με ανήσυχο πνεύ­μα και με επικεφαλής τον Δημήτριο Μπατάρα τότε πρόεδρο του ΕΟΣ, συνέλαβε την πρωτότυπη ιδέα της δημιουργίας μιας νέας μορφής ορειβασίας. Ενός μαραθώνιου δρόμου στο χώρο του βουνού και μάλιστα στην «κατοικία των 12 θεών», τον μυθικό Όλυμπο.
Πρόκειται για έναν συνδυασμό κλασικού ανωμάλου δρόμου και ορειβασίας, προσαρ­μοσμένου στις ειδικές συνθήκες αγωνιστικής αναμέτρησης στο βουνό.
Η επί πολλά χρόνια επιτυχημένη διεξαγωγή του οφείλεται κυρίως στη μεγάλη συμ­μετοχή αθλητών από όλα σχεδόν τα ορειβατικά σωματεία της χώρας καθώς και δρομέων μεγάλων αποστάσεων, ενώ έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών αθλητών από το εξω­τερικό.
Η σκέψη των εμπνευστών του αγώνα τότε και σήμερα του ΕΟΣ Θεσσαλονίκης δεν είναι ο μαραθώνιος αυτός απλά να αποτελέσει μία αθλητική αναμέτρηση ανάμεσα στις άλλες, αλλά με αφορμή τον αγώνα να προσκαλέσει το ευρύτερο κοι­νό να συμμετάσχει σε μια μεγάλη γιορτή και να μοιραστεί μαζί με τους λάτρεις της ορειβασίας την αγάπη για το βουνό, το σεβασμό προς τη φύση και την ιδέα της κοινής προσπάθειας και της ευγενούς άμιλλας.
Ο Ορειβατικός Μαραθώνιος του Ολύμπου διεξάγεται κατά μήνα Σεπτέμβριο κάθε χρόνο και είναι ο μοναδικός στην Ελλάδα που διοργανώνεται από Ορειβατικό Σωματείο χωρίς οικονομικό όφελος. Εξυπηρετείται δε αποκλειστικά από εθελοντές.
 
Ο αγώνας
Το μαγευτικό περιβάλλον του Ολύμπου ως χώρος διεξαγωγής του αγώνα αποδείχτη­κε στο πέρασμα του χρόνου εξαιρετική επιλογή. Το υψηλότερο βουνό της Ελλάδας, με ιστορία που η αρχή της χάνεται στην μυθολογία  αποτελεί προορισμό πολλών επισκεπτών από όλο τον κόσμο. Το ξεχωρι­στό φυσικό του κάλλος, σε συνδυασμό με τη διαμόρφωση του εδάφους, παρέχουν ιδανικές συνθήκες διεξαγωγής τόσο ενός αγώνα αντοχής, όσο και κλασικής ορειβασίας. Η ασυνήθι­στη αυτή αναμέτρηση προσελκύει σημαντικό αριθμό αθλητών αλλά και θεατών.”

Στις 06 Ιουλίου 1986 δόθηκε η εκκίνηση στον πρώτο Ορειβατικό Μαραθώνιο Ολύμπου στις 07:00π.μ.

Η αφίσα του πρώτου Ορειβατικού Μαραθωνίου

Συνολικά συμμετείχαν 83 δρομείς εκ των οποίων οι 5 μόνο γυναίκες. Οι 3 αθλήτριες που κατάφεραν να τερματίσουν ήταν :

  • ΑΚΡΙΒΟΥ ΖΗΝΑ 9:15 Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Θεσσαλονίκης
  • ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ 9:15 Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Θεσσαλονίκης
  • ΓΡΙΒΑ ΦΑΝΗ 9:25 Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Θεσσαλονίκης

Χαρακτηριστικά παραθέτουμε την πρώτη δεκάδα αθλητών
ΚΑΤAΤΑΞΗ Nο. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΦΥΛΟ
1 28 Χαλκιάς Βασίλης Γ.Σ. ΒΟΛΟΥ 4.50 Α
2 48 Καψομενάκης Πέτρος ΕΟΣ ΑΘΗΝΩΝ 4.50 Α
3 126 Γραμματόσης Ευαγγελος ΓΑΣ “ΗΠΕΥΣ” 4.53 Α
4 90 Ρήγος Λάζαρος Ο.Λ.Θ. 4.53 Α
5 127 Ζωγράφος Αλκιβιάδης ΕΟΣ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ 4.58 Α
6 62 Μυστακίδης Δημήτρης ΕΟΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ 5.23 Α
7 99 Στέρκος Γιώργος ΕΟΣ ΔΡΑΜΑΣ 5.29 Α
8 25 Γυρούσης Δημοσθένης ΕΟΣ ΝΑΟΥΣΑΣ 5.29 Α
9 114 Φουρλής Αθανάσιος ΑΕΤΟΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ 5.42 Α
10 122 Ατματζίδης Πολυχρόνης ΕΟΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ 5.43 Α

Περισσότερα στο link file:///C:/Users/trail/OneDrive/%CE%A5%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%82/1%CE%BF%CF%82%20%CE%9F%CE%9C%CE%9F%201986.pdf

Όσο ο χρόνος κυλάει αμείλικτος, η ιστορία συνεχίζει να καταγράφεται με πιο σύγχρονα μέσα μεν αλλά με τον ίδιο ρομαντισμό και πίστη στο ακατόρθωτο!